بررسی علل منسوخ شدن کلرهگزیدین در تهیه محلول­های ضدعفونی دست

بررسی علل منسوخ شدن کلرهگزیدین در تهیه محلول­های ضدعفونی دست 

بدن یک انسان بالغ توسط حدود 2 مترمربع پوست پوشیده شده است. تخمین زده شده که این مساحت از پوست قادر است 10¹² باکتری را در خود جای دهد.به لحاظ اینکه دست پرسنل مراکز بهداشتی – درمانی با بیماران و در مواردی با لباس و لوازم آنها در تماس است، احتمال انتقال عفونت از پرسنل به بیماران و بالعکس و همچنین انتقال عفونت از بیماری به بیمار دیگر توسط پرسنل امری در خور توجه است. باکتری­های روی پوست جراحان در صورت ورود به محل جراحی می­تواند منجر به ایجاد عفونت گردد. اگر جراح قبل از عمل دست­های خود را نشسته باشد، حین عمل و هنگامیکه دستکش پوشیده رشد باکتری­ها بسیار زیاد می­شود. پس اسکراب دست توسط یک گندزدای مورد تأیید و بدون ضرر برای جراح و بیمار قبل از عمل جراحی همواره توصیه می­شود.

آنتی سپتیک چیست؟
آنتی سپتیک به موادی اطلاق می شود که توانایی کاهش بار میکروبی سطح پوست و مخاطات زنده را داشته باشد.

خصوصیات یک آنتی سپتیک مناسب:
. عدم ایجاد درماتیت و تحریکات پوستی
. موثر بودن بر میکروارگانیسم های بیماری زا
. عدم ایجاد مقاومت میکروبی
. عدم سمیت برای کاربر

مکانیسم اثرکلرهگزیدین:
کلر هگزیدین بر غشایسلولی میکروارگانیسم­ها اثر دارد. از الکل آهسته ­تر عمل می­کند..

اثر ضدمیکروبی خوبی علیه باکتری­های گرم مثبت اما اثر کمی بر باکتری­های گرم منفی و قارچ­ها داشته و تقریباً بر باسیل سل بی­اثر است.
با اینکه کلرهگزیدین توسط پوست جذب نمی­شود اما می­تواند باعث ایجاد حساسیت و منجر به آسیب جدی به چشم می­گردد. در صورتیکه این ماده فعالیت خود را از دست بدهد می­تواند محلی برای استقرار باکتری­هایی مانند گونه­های سودوموناس شود.

در صورت هیدرولیز شدن کلرهگزیدین مقادیری از ماده کارسینوژن پارا-کلرانیلین تشکیل می­شود که این ماده حتی در محلول­های تازه کلرهگزیدین نیز یافت شده است. تا کنون در جنس­های سودوموناس، اشریشیا، کلبسیلا، استافیلوکوکوس، استرپتوکوکوس، پروتئوس و پروویدنشیا مقاومت به کلرهگزیدین گزارش شده است.
اثر ضدمیکروبی کلرهگزیدین به غلظت آن بستگی دارد و از طرفی مصرف غلظت­های بالای کلرهگزیدین با ایجاد درماتیت در انسان مرتبط است. مقاومت به کلرهگزیدین با افزایش موارد عفونت های بیمارستانی در ارتباط بوده است.

با توجه به موارد مذکور استفاده از کلرهگزیدین در تهیه محلول­های الکلی که برای ضدعفونی کردن دست بصورت روتین و عمومی کاربرد دارند منسوخ شده است و صرفاً در برخی محلول­های اسکراب جراحی که کاربرد مقطعی دارند بکار میرود.