آنفلونزای نوع A
اخیرا شیوع بیماری آنفلوانزای جدید در کشور ایجاد نگرانی کرده است و ترس مردم که بیشتر ناشی از نداشتن اطلاعات صحیح است به مسئله فوق دامن زده است. این مقاله سعی دارد تا اصل مطلب و اینکه چرا آنفلوانزای خوکی دارای اهمیّت می باشد را بیان کند قطعاً دانستن مطالب پیش رو می تواند بسیار از مشکلات و نگرانی های بی مورد را برطرف کند.
نکات مهم:
به توصیه سازمان بهداشت جهانی به آنفلوانزای فعلی که بسیار شایع شده «آنفلوانزای جدید» یا «آنفلونزای پاندمیک» و یا «آنفلوانزای (A(H1N1 نوع خوکی» گفته می شود. یکی از دلایل مهم بودن آنفلوانزای جدید یا خوکی (Swine Flu) این است که تغییرات آنتی ژنیک آن از نوع «شیفت آنتی ژنیک» است و مردم نسبت به ویروس جدید هیچ ایمنی ندارند و اگر مبتلا شوند بیماری شدیدی ایجاد می کند.
قدرت سرایت آنفلوانزای نوع خوکی(Swine Flu) شدیداً بالاست بطوریکه ظرف چند ماه فاز ششگانه جهانگیری آنفلوانزا طی نموده است. قدرت کشندگی بیماری آنفلوانزای خوکی (Swine Flu) مثل آنفلوانزای معمولی یا فصلی نیم تا ۲ % است. (قدرت سرایت شدید ولی قدرت کشندگی خیلی کم).
ویروس آنفلوانزای پرندگی یا (A(H5N1 که هم اکنون در اثر موتاسیون بسیار شدید و جدی به یک ویروس بسیار کشنده انسانی تبدیل شده (۶۰% قدرت کشندگی دارد!! امّا قدرت سرایت بسیار کم دارد) این ویروس از نظر فاز شش گانه جهانگیری آنفلوانزا در مرحله سوّم (مرحله ای که از پرندگان به انسان منتقل می شود یعنی انتقال از انسان به انسان هنوز نداریم). این پاندمی (انفلوانزای پرندگان) متوقف نشده و هنوز ادامه دارد در واقع فقط تحت شعاع سر و صدای آنفلوانزای خوکی قرار گرفته است.
با توجه به اینکه آنفلونزای جدید یا خوکی (Swine Flu) قدرت سرایت بسیار زیاد ولی کشندگی بسیار کم و بر عکس آن آنفلوانزای پرندگی قدرت سرایت کم ولی قدرت کشندگی بسیار زیاد دارد. نگرانی متولیان بهداشت جهانی اینست که این دو ویروس در کنار یکدیگر قرار گیرند و در اثر جهش آنتی ژنیک یا شیفت آنتی ژنیک قرار گیرند و ویروس جدیدی ایجاد گردد که هم قدرت سرایت بسیار و هم قدرت کشندگی بسیار بالا داشته باشد که در اینصورت تراژدی یا مصیبت بزرگی نصیب بشر خواهد شد.
بنابراین اهمیّت ویروس H1N1)A )نوع خوکی به دو دلیل است:
1) به دلیل اینکه تا حدود ۴۰ سال پیش وجود نداشته بنابراین افراد هیچ ایمنی ای در مورد ویروس ندارند بنابراین بیماری شدیدی ایجاد می کند.
2) خطر جهش ژنتیکی با آنفلوانزای پرندگان و ایجاد ویروس جدید انسانی که هم قدرت سرایت بسیار زیاد را از آنفلوانزای H1N1)A )نوع خوکی را داشته باشد وهم قدرت کشندگی آنفلوانزای پرندگان. در این صورت فاجعه بشری خواهیم داشت.
علائم بیماری آنفلوانزایH1N1)A) خوکی:
علائم بیماری بطور مشخص با شروع ناگهانی بعد از یک دوره کمون ۱ تا ۳ روزه بصورت تب ۳۸٫۵ یا بالاتر(۴ تا ۸ روز)، لرز، سردرد متوسط تا شدید، درد عضلانی متوسط تا شدید، بی حالی و بی اشتهایی، درد مفاصل، درد عضلات چشم (بطوریکه با نگاه کردن به اطراف تشدید می گردد)، اشک ریزش، سوزش چشم، سرفه خشک، درد شدید گلو، خشونت صدا، خشکی گلو، گرفتگی و ترشح بینی، سه شکایت تهوع، استفراغ و اسهال بر خلاف آنفلوانزای نوع فصلی یا معمولی، اغلب در آنفلوانزای ((A(H1N1 نوع خوکی دیده می شود. در کل این علایم معمولاً به مدّت ۳ تا ۵ روز باقی می مانند. البته همه علائم در یک بیمار ممکن است وجود نداشته باشد. در مورد سرفه، در اکثراً بیماران وجود داشته و مشکل ساز ترین قسمت بیماریست، ممکن است تا حداکثر ۲ ماه هم وجود داشته باشد اگر چه از شدت آن کاسته می گردد.
آنفلوانزای خوکی از راه سرفه، عطسه و تماس با اشیای آلوده به ویروس و تماس دهان و بینی یا چشم خود منتقل می‌شود. ویروس از راه فراورده‌های خوراکی و خوردن گوشت خوک منتقل نمی‌شود. آنفلوآنزای خوکی بیشترین سرایت‌پذیری را در ۵ روز اول بیماری دارد که در بچگی این دورهٔ انتقال تا ۱۰ روز هم می‌تواند طول بکشد. تشخیص بیماری با نمونه‌گیری در این ۵ روز میسر است.
درمان:
در موارد شدید به پزشک مراجعه نمایید. ولی در موارد خفیف تر بیماری پرهیز از خورد مواد سرخ کردنی، ترشیجات، غذاهای فلفل دار. خوردن غذاهای آب دار مثل سوپ، آب مرغ، مایعات گرم و پرهیز از فعالیّت های سنگین مثل ورزش (فعالیّت های سنگین دوره بیماری را از طریق کاهش سطوح ایمنی افزایش می دهند)، مصرف داروهای ضد تب و ضد درد مثل استامینوفن یا ضد التهاب های دیگر، شربت ضد سرفه. قابل توجه است که مصرف آنتی بیوتیک جهت درمان آنفلوانزا کاری عبث و بیهوده می باشد و هیچ جایگاه علمی ندارد. بر اساس اعلام اداره سلامت ایالات متحده (CDC)، دو داروی تامیفلو و رلنزاکه داروهای رایج برای مقابله با آنفلوآنزا هستند، برای مقابله با تمام گونه‌های کنونی آنفلوآنزای خوکی نیز مؤثرند.
پیشگیری:
دستان خود را به طور مرتب با آب و صابون و یا محلولهای ضدعفونی حاوی الکل بشویید، مخصوصا زمانی که عطسه یا سرفه می‌کنید و یا وقتی که از بیرون به خانه باز می‌گردید و از دست زدن به دهان، بینی و چشمان خود بپرهیزید.
ضدعفونی سطوح داخلی خانه با محلولهای حاوی کلر در کاهش احتمال انتقال بیماری موثر است.
از تماس نزدیک با خوک‌ها و یا انسان‌هایی که آلوده هستند بپرهیزید.
فاصله گرفتن از اجتماعات عمومی در محیط هایی که احتمال می رود ویروس در آنجا شایع باشد نیز توصیه می شود.این اقدام با توجه به درصد و میزان شیوع این بیماری در شهر و کشور مربوطه می باشد.
از دست زدن و تماس با اشیا و سطوحی که ممکن است آلوده باشند، مخصوصاً در اماکن عمومی به شدت بپرهیزید (مانند بوسیدن ضریح‌های اماکن مذهبی، دست زدن به میزهای کافی شاپ‌ها و رستوران‌ها، دستگیره درب وسائل حمل و نقل عمومی، نرده‌ها و …).
در صورتی که خود مشکوک به ابتلا به آنفلوآنزا هستید، حتماً هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرید. اگر دستمال به همراه ندارید، هنگام عطسه یا سرفه قسمت داخلی آرنج خود را در برابر دهان و بینی بگیرید تا دستانتان آلوده نشوند.
هر فردی که دچار علایم شبه‌آنفلوآنزا شامل تب ناگهانی، سرفه و دردهای عضلانی شد باید از رفتن به سرکار و استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی پرهیز کرده و سریعاً به پزشک مراجعه کند.
از فرد مبتلا به آنفلوآنزا باید حدود ۱ تا ۲ متر فاصله گرفت.
افراد بالای ۶۵ سال، بچه‌های زیر ۵ سال، زنان حامله به علت اینکه در ۳ ماهه دوم و سوم حاملگی سیستم ایمنی ضعیفی دارند، افراد دچار نقص سیستم ایمنی و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم، دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی از جملهٔ این افراد هستند که چنانچه با علائم اصلی و فردی همراه باشند باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند.