آنچه باید در مورد ضد عفونی کننده ها بدانیم

“مواد ضدعفونی کننده و گند زدا”

ضدعفونی کنندها دسته‌ای از مواد شیمیایی هستند که با اثر بر باکتری‌ها ، ویروس‌ها ، قارچ‌ها ، سایر اورگانیسم‌ها ، آنها را از بین می‌برند و یا از رشد آنها جلوگیری می‌کنند. مواد ضدعفونی کننده ‌ای را که برای سطح پوست و بدن و در بافت‌های زنده استفاده می‌شوند، ضد عفونی کننده (Antiseptic) می‌نامیم.
مواد ضدعفونی کننده ابزار ، وسایل ، لباس‌ها ، کاشی‌ها ، وان حمام ، دستشویی و حمام را گندزدا (Disinfection) می‌نامند.
وجود ميكروب هاي بيماريزا در محيط زندگي ، قدرت و تكثير و انتقال آنها از فرد بيمار به شخص سالم و توانايي آلوده نمودن غذا وساير نيازمنديهاي روزمره آنان ، دانشمندان را برآن داشت تا با اين دشمنان نامرئي انسان مقابله نمايند ودرصدد كشف راههاي مبارزه برآيند.

گندزدائي :

گندزدائي عبارت است از نابود كردن عوامل بيماريزا در محيط هاي بي جان ، مانند اماكن مسكوني ،‌البسه ، ظروف ، آب،‌سبزي وغيره ،‌ به عبارت ديگر گندزدائي در مورد محيط زندگي بكار ميرود.

ضدعفوني :

ضدعفوني نابود كردن عوامل بيماريزا از بافت هاي زنده است ،‌مانند ضد عفوني پوست يا ضد عفوني زخم ‌.غلظت ضدعفوني كننده ها بايستي كمتراز گندزداها باشد تاازآسيب به بافتها جلوگيري شود به همين دليل ضدعفوني كننده ها نسبت به گندزداها سميت كمتري دارند.

پاستوریزه کردن:

‌وقتي هدف ما از به كاربردن ماده ضد ميكروبي نابودي عوامل بيماريزا باشد اين عمل را پاستوريزه كردن مي گويند.

گندزداهاي شيميايي :
براي گندزدايي يا استريل كردن وسايلي كه تحمل حرارت را ندارند بايد از مواد شيميايي با غلظت هاي مختلف استفاده نمود.
قبل از استفاده از اين مواد بایستی وسايل را كاملا” شست و خشك كرد ، وجود آلودگيهاي قابل مشاهده مثل خون خشك شده باعث زنده ماندن باكتريها وساير موجودات ميشود . خيس بودن وسايل باعث رقيق شدن محلول ميگردد.

گندزداها وضد عفوني كننده هاي شيميايي بايستي داراي خواص زير باشند:
ــ  قادر باشد عامل بيماريزا را در كمترين زمان ممكن از بين ببرد .
– درتماس با موادمختلف مانند صابون و پاك كننده ها و چرك و الودگي ها اثرش را از دست ندهد.
–  روي پوست بدن اثر سوء نداشته باشد ، حساسيت افراد نسبت به آن كم باشد در نهايت براي انسان وحيوان ضرر نداشته باشد و بدبو نباشد .
–  بايستي ثابت و پايدار بوده و تحت شرايط عادي خراب نشود(‌درمجاورت هوا و نور فاسد نشود).
–  درمقدار كم ، قدرت گندزدايي خودرانشان دهد.
–  قابليت نفوذ خوبي داشته باشد.
–  قابليت حل شدن درآب را داشته باشدو اگر به صورت امولوسيون است به همان  صورت باقي بماند.

سطوح گندزدايي:

مواد گندزدا را از نظر سطح گندزدايي به 3 دسته تقسيم مي‌كنند:

• سطح بالا  H.L.D)High Level Disinfectant)
• بينابيني (ILD)  Intermediate Level Disinfectant
• سطح پايين (L.L.D) Low Level Disinfectant

مواد گندزداي سطح بالا (H.L.D) باعث كشته شدن تمام ارگانيسم‌ها به جز تعداد زيادي از اسپورها مي‌شوند. مواد گندزداي بينابيني (I.L.D) باعث كشته شدن همه ارگانيسم‌هاي وژتاتيو از جمله مايكوباكتريوم توبركولوزيس مي‌شوند و مواد گندزداي سطح پايين (L.L.D) باعث حذف خيلي از باكتري‌هاي وژتاتيو، قارچ‌ها و ويروس‌ها مي‌شوند.

گردآورنده : شیما آذری